Oudejaar Martijn Koning houdt de oudejaarsconference voor RTL4. „De meeste comedians en cabaretiers zijn raar, maar ik ben wel echt weird.”

Na een half uur zegt Martijn Koning (41) sorry. Hij heeft al twee keer uitgehaald in het gesprek. De eerste keer met de opmerking „wat een rare vraag” en de tweede keer met het scherpe „laat me even uitpraten”.

Martijn Koning is een typisch voorbeeld van ‘grote mond, klein hartje’. „Mensen haten mij of lopen met me weg.” Hij is oprecht geïnteresseerd, vertelt tussen neus en lippen door hoe hij zijn geld uitgeeft aan etentjes met familie, een hond voor zijn ouders en pakken voor vrienden en praat met absurde liefde over zijn kat, Kevin Costner, die door het huis vliegt.

Maar Koning heeft niet zijn dag. Hij wordt geïnterviewd over zijn oudejaarsconference op RTL 4 op 31 december, maar dacht dat de afspraak morgen was. De comedian zat in de sportschool toen zijn impresariaat belde, moest naar huis racen, douchen, de deur opendoen in zijn badjas, snel omkleden en tussendoor zijn kat tot de orde roepen die door het huis vloog en draadjes van de koptelefoon aanviel. Het been dat daarachter stond begon direct te bloeden. Koning zit daarom „nogal vol”. „Ik merk dat ik opgefokt ben. Ik had niet verwacht dat ik vandaag een interview zou hebben en had mijn dag anders gepland.” In het interview zal hij vaker uithalen, maar telkens met een grote grijns op zijn gezicht.

Je lijkt prikkelgevoelig.

„Ik hoor en zie alles. Maar dat is denk ik ook waarom ik goed ben met publiek. Ik heb voelsprieten voor aparte mensen en die zeggen vanzelf iets raars. En ik ben echt geïnteresseerd, ik probeer het publiek in zijn waarde te laten. Andere comedians maken grappen ten koste van mensen. Die interactie met het publiek heb ik nodig, dan krijg ik zin om te spelen. Ik wil niet dat optreden gaat voelen als het repeteren van een kunstje. Ik doe elk jaar daarom een nieuwe show en in dat jaar ben ik er eigenlijk al klaar mee.

„Maar die prikkelgevoeligheid zit me ook in de weg. Ik stuur de theaters van tevoren een lijst met regels. Ik eis bijvoorbeeld dat niemand tijdens het optreden naast het podium staat. Technici gaan daar gerust met elkaar praten, bellen, e-mails checken waardoor ik lichtjes zie in mijn ooghoek. Tijdens de voorstelling! Ik wil ook geen bloemen na de show. Want dan staat zo’n meisje van de bar al twintig minuten in de coulissen klaar, helemaal zenuwachtig. Dat zie ik.

„Ik wil vooraf ook niet aangesproken worden, heb mijn kleedkamer op slot. Hoe vaak technici of programmeurs binnenkomen. Terwijl dat fijne momenten zijn om nieuw materiaal te verzinnen. Of ik ben aan het dansen, zit in mijn neus, en dan is het van: ‘En, zin in?’ (Lachend: ) Dat is zo’n stomme vraag. Kan ik niets mee. Ik haat lege vragen en lege gesprekken.

„Maar ik weet ook dat ik zelf steeds weirder word. Echt een beetje een divaatje. Alleen, ik kan niet zomaar, huppakee in de juiste mood schieten voor een goed optreden. Ik moet me goed voorbereiden en heb al mijn concentratie nodig, dan ben ik op mijn best. Ik snap niet waarom ze dat niet begrijpen. We staan toch allemaal in dienst van de avond? Maar na het optreden mag alles. Interviews, filmpjes, selfies. Echt alles.”

Vinden mensen je lastig?

„Ik denk het wel ja, maar mijn voelsprieten zijn heel dom. Subtiele dingen pak ik op: als mensen stiekem een relatie hebben, als mensen liegen. Maar grotere emoties dus niet. Iemand kan op het punt van knakken staan en dan ben ik nog steeds grapjes aan het maken. Zoals laatst. We hebben nu nieuwe comedians in Toomler en sommige zijn echt te slecht. Maar het rooster moet volgemaakt worden, want 70 procent van de leden van Toomler durft niet meer op het podium te staan. Die komen alleen naar vergaderingen en feestjes. Die nieuwe comedians willen feedback hebben na een optreden. Ik zei een van hen: speel anders nog dertig keer en dan wil ik er wel iets over zeggen. Maar nee, er stond in de e-mail dat we feedback zouden geven. Oké nou dan ga ik zeggen wat ik vond. ‘Ik vond het van een bedenkelijk niveau.’ ‘Maar ik heb er de hele week aan gezeten.’ ‘Dat lijkt me sterk want je doet precies hetzelfde als vorige week. Heb je er echt elke dag aan gezeten? Oké dan ben je niet goed genoeg.’ En dan gaan ze huilen. Ik weet niet wat ik dan verkeerd doe, ik probeer nog te waarschuwen.”

De post valt op de mat. Koning vliegt naar de deur en scheurt zijn pakje open. Een zonnebril, ongeveer 7 centimeter breed, model John Lennon, bedoeld voor zijn kat. Koning straalt van oor tot oor. De bril blijft natuurlijk niet zitten. „Ik heb ook nog een kerststrikje voor hem besteld. En die daar.” Hij wijst op witte grote dieren van schuim waar hij met zwarte stiften ware kunstwerken van maakt. Een deel verkoopt hij voor Stichting Orange Babies. „Sinds een week heb ik internetbankieren. Dus nu bestel ik allemaal shit.”

Waarom had je geen internetbankieren?

„Dat deed mijn pa. Ik haat financiën. Ik maak al mijn hele leven geen post open. Ik teken er alleen maar op. Ik heb als zwerver ingeschreven gestaan zodat ik geen brieven meer kreeg. Als je geen post openmaakt, komen er deurwaarders.”

Je had deurwaarders aan je deur? Heb je dan een enorme schuld gehad?

„Ja. Ik heb nog steeds 20.000 euro studieschuld. Een ex had bij DUO alles ingevuld zodat ik gratis geld kreeg. Geld is voor mij niet belangrijk. Ik kan ook niet tegen termen als rente of hypotheekrenteaftrek. Ik schakel dan helemaal uit. Ik praat liever over emoties. Maar ik heb nu wel internetbankieren omdat ik nu alles met mijn duimafdruk kan bestellen en mijn codes niet hoeft te onthouden.”

Je lijkt me moeilijk om mee te leven.

„De meeste comedians en cabaretiers zijn raar, maar ik ben wel echt weird. Een einzelgänger. Ik val altijd buiten groepen, ook op school. Toen ik comedy ontdekte, heb ik me een maand heel erg gelukkig gevoeld, totdat ik erachter kwam dat ik ook binnen de comedywereld een weirdo ben. Dat was een grote teleurstelling.”

Ik luisterde naar de podcast van Pepijn Schoneveld met Raoul Heertje. Daar zegt hij iets over zijn vertrek bij Toomler en dat jij het als een van de weinigen voor hem zou hebben opgenomen.

„Ik heb daar super erge ruzie gehad. Heb comedians verrot gescholden en zij mij. Überhaupt heb ik vaker mot bij Toomler: waarom zouden we een seconde luisteren naar wat een persoon te zeggen heeft als die amper optreedt en niets toevoegt? Ik haat mensen die denken dat ze wat kunnen maar niets weten van het vak. Dat is ook waarom ik lang niet met een regisseur heb gewerkt. Tim Fransen [winnaar Poelifinario 2018, red.] begeleidt mij nu half. Tim is heel grappig, ik hou van hem. Hij mag wel dingen zeggen, bij anderen had ik de samenwerking allang verbroken. Ik heb nul respect voor mensen zonder talent.”

Aan het begin van het gesprek zei je dat je mensen in hun waarde moet laten.

„Nee dat is publiek, dat is anders. Het publiek betaalt. Comedians moeten zich verbaal kunnen verdedigen.”

Heb je ooit spijt van wat je zegt?

„Waarom zou ik daar spijt van hebben? Ik ben niet de oorzaak. Vorige week zou ik met een opdrachtgever iets presenteren. Vlak voor de repetitie hoorde ik opeens dat ik dat toch met iemand anders moest doen. Ik zei: ‘ik ken hem niet, ik ben een einzelgänger, ik vind dat moeilijk. ‘ De man was al een half uur te laat en bleef daarnaast maar over zijn eigen boek praten. Ik probeerde er wat van te maken, zei tegen hem: ik leer je boekje dan wel uit mijn hoofd en dan gaan we lekker improviseren. Maar nee, hij had een script gemaakt en daar moesten we ons aan houden. Hij zei: ‘jij komt op en je kondigt mij aan.’ Ik keek naar de opdrachtgever zo van: wat doe je me aan? Ik heb zo weinig tijd, en dan zadel je me op met zo’n vervelende man. Die vroeg: ‘als er persoonlijke dingen zijn, dan kun je ook duidelijk zijn hè. Toen zei ik: nou ik ga dit niet doen, omdat ik 50 procent van het presentatieduo zo onsympathiek vind en daar geen seconde mee wil werken. Is dat duidelijk genoeg voor je?’ Wat een arrogante lul.”

Je zegt: ik ben niet de oorzaak. Toch kom jij soms ook over als een arrogante lul.

„Jazeker. Dat is ook zo. Soms is het veel beter dingen in te slikken Alleen, vervelende mensen vind ik gewoon vervelend. Maar ik kan ook heel lief zijn. Echt. Bij Toomler bedoel ik het helemaal niet verkeerd. Ik wil mensen niet kwetsen. Ik heb drie broers. We maakten vroeger allemaal keiharde grappen over elkaar en dan was het daarna weer goed. Maar ik merk nu wel dat het bij anderen niet zo werkt.”

Hoe vaak heb je jezelf in de nesten gewerkt door dit soort dingen?

„Duizend keer. Elke keer word ik toch weer gevraagd.” Hij lacht. „Gelukkig.”

Wat is de consequentie van je gedrag?

„Eenzaamheid. Ja. Inmiddels weet ik wel wanneer ik me apart gedraag. Ik heb laatst met Sterre Koning contact gekregen via social media. Het gesprek begon over onze zelfde achternaam. Zij is een zestienjarig meisje, presentatrice, actrice en zangeres en heeft me drie tips gegeven qua sociaal contact met andere mensen. Die probeer ik nu op te volgen.”

Een zestienjarig meisje? Hoe kan het dat jij daar wat van aan wilt nemen?

„Dat snap ik dus ook niet. Nou ja, ze is absurd getalenteerd. Dat is het waarschijnlijk. Die drie regels zijn: 1. Geen kritiek geven. Dat vind ik heel moeilijk, heb ik nu ook al veel te veel gedaan. 2. Je inleven in een ander. Waarom zegt iemand iets? Wat wil iemand van mij? 3. Niet alleen mijn gevoel weg willen zenden. Ik verstuur te vaak e-mails waarin ik al mijn frustraties eruit gooi. Alleen leg ik die dan wel bij een ander neer. Ik probeer nu naar haar tips te leven. Al weet ik ook, ik zal me nooit helemaal conformeren. Dat is ingewikkeld want ik wil ook gewoon die leuke gast zijn. Maar ik kan me gewoon niet volledig aanpassen.”